Leestijd: 6 minuten
Het is een complex en hardnekkig probleem dat voorkomt in vele vormen, namelijk: lichamelijke mishandeling, psychische mishandeling, lichamelijke verwaarlozing, psychische verwaarlozing, seksueel misbruik en getuige van partnergeweld. In Nederland heeft 3% van alle kinderen te maken met kindermishandeling en huiselijk geweld. Dat is gemiddeld 1 kind per klas en betekent dat óók de kinderen in onze opvang hiermee te maken kunnen krijgen.
Om vermoedens van kindermishandeling en huiselijk geweld te herkennen en vervolgens op de juiste manier te handelen, moeten pedagogisch professionals worden opgeleid. Dit doen we aan de hand van de ‘Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling’. Hiermee helpen we zowel kinderen als ouders wanneer er problemen zijn.
We zetten alle ins en outs voor je op een rij.
Wat is de Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld?
De meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld is een effectief instrument voor professionals om zorgvuldig te handelen bij vermoedens van kindermishandeling en/of huiselijk geweld. Het gebruik van de meldcode is wettelijk verplicht, niet alleen voor professionals uit de kinderopvang, maar ook in het onderwijs, de gezondheidszorg, jeugdzorg, justitie en maatschappelijke ondersteuning. Door vroegtijdig in te grijpen kan de schade worden beperkt en kan ondersteuning worden ingeschakeld.
De meldcode is een vijfstappenplan waarin staat beschreven hoe er gehandeld moet worden bij vermoedens van kindermishandeling of huiselijk geweld. Van het signaleren tot het delen van zorgen met ouders, het maken van een melding bij Veilig Thuis en het organiseren van hulp. Dit stappenplan heet de ‘meldcode’, maar het doel ervan is niet enkel om meldingen te maken bij Veilig Thuis. Het doel is om – door in gesprek te blijven – bewustwording te creëren bij ouders over je zorgen rondom het welbevinden en de ontwikkeling van hun kind.
Het doorlopen van de stappen uit de meldcode doen professionals samen met elkaar, met de ouders van het kind, met de aandachtsfunctionaris ‘Aanpak Kindermishandeling en Huiselijk Geweld’ en met Veilig Thuis.
Welke taak heeft de kinderopvang in de samenwerking met ouders?
Professionals binnen de kinderopvang hebben de taak om samen met ouders ervoor te zorgen dat het goed gaat met het kind. Kinderen moeten opgroeien in een liefdevolle, prettige en veilige omgeving, zowel thuis als in de opvang. De omgeving en zorg dragen bij aan de voorspoedige ontwikkeling van kinderen. Wanneer er twijfels zijn over het welbevinden van kinderen, zijn professionals verplicht dit met ouders te bespreken.
Professionals hebben dan ook een belangrijke rol bij het vroegtijdig signaleren van kindermishandeling en huiselijk geweld. Wanneer er zorgen zijn hierover zal de professional die direct met de ouder bespreken. Maar ook wanneer ouders zelf zorgen hebben over hun eigen kind of wellicht over een ander kind, dan kunnen ze hiervoor bij de professionals terecht.
Wat gebeurt er als er zorgen zijn om je kind?
Wanneer er zorgen zijn om een kind, zal de professional altijd direct en als eerste in gesprek gaan met de desbetreffende ouders. Het is mogelijk dat er geen reden is tot zorg en dat signalen verkeer geïnterpreteerd zijn, maar als er wel reden tot zorg is, is het belangrijk dat de professional zorg draagt voor het juist oppakken van de melding en samen met de ouders nadenkt over hoe de zorgen om het kind verminderd kunnen worden. Hierin heeft de kinderopvang samen met de ouders een gezamenlijk doel: namelijk het welbevinden en de veiligheid van het kind. Soms hebben ouders alleen wat ondersteuning nodig om jouw zorgen weg te nemen.
Privacy
In de kinderopvang delen we geen persoonlijke informatie met anderen zonder toestemming van ouders. Professionals hebben echter wel een ‘meldrecht’ bij Veilig Thuis. Dit houdt in dat zij verplicht zijn een melding te maken bij acute of structurele onveiligheid voor kinderen en wanneer er geen uitzicht is op verbetering.
Meldcode-modules van KinderWijs TV
Binnen de online academie van KinderWijs TV bestaan verschillende modules rondom het werken met de meldcode. Iedere module heeft een ander focuspunt.
- Module A: ‘Werken met de meldcode kindermishandeling’ – Deze eerste module fungeert als basis voor het werken met de meldcode, het afwegingskader en het voorbereiden op een GGD-inspectie. Module A bevat de basiskennis die jaarlijks herhaald moet worden om signalen te herkennen en het stappenplan rondom kindermishandeling te gebruiken.
- Module B: ‘Signaleren, rapporteren en in gesprek gaan’ – Deze module richt zich op het versterken van de vaardigheden van pedagogisch professionals op het gebied van signaleren, rapporteren en in gesprek gaan over zorgen om het kind.
- Module C: ‘Echtscheiding en kinderopvang’ – Deze module gaat dieper in op de vaardigheden van professionals bij echtscheidingen. Hoewel dit een privéaangelegenheid van de ouders is, kan de rol van de professional in de kinderopvang van belang zijn.
- Module D: ‘Weerbaarheid van kinderen versterken’ – Deze module richt zich op de factoren die de weerbaarheid van het kind beïnvloeden en hoe dit het gedrag van het kind kan beïnvloeden. De module biedt tips en handvatten om hier in de dagelijkse praktijk op een professionele manier mee om te gaan.
- Module E: ‘Oog voor verwaarlozing’ – Deze module richt zich op het signaleren van verwaarlozing. Hoewel dit eenvoudig lijkt, is verwaarlozing vaak moeilijk te herkennen en de gevolgen zijn groot. Tijdens deze module leer je verwaarlozing te herkennen en hoe je er grip op krijgt.
- Module F: ‘Balans tussen privacy en veiligheid’ – Deze module helpt professionals de balans te vinden tussen het respecteren van de privacy van ouders en het waarborgen van de veiligheid en het welzijn van het kind. Het draait om respectvolle communicatie en het behouden van het vertrouwen van ouders.
Contact
Ieder kind dat slachtoffer is van geweld, is er één teveel. Alhoewel kindermishandeling nog steeds een veelvoorkomend probleem is, kunnen professionals het verschil maken door het stappenplan van de meldcode te hanteren bij vermoedens van kindermishandeling of huiselijk geweld.
Wil je meer weten over het werken met de meldcode? Heb je vragen over de modules of een abonnement bij KinderWijs TV? Neem dan contact met ons op.
